‘Ik denk niet dat ik ooit echt met een verzoenende blik zou kunnen kijken naar dat verleden van koloniale overheersing en postkoloniale uitsluiting’
Suze Zijlstra is historicus. Ze is de schrijfster van het succesvolle boek De voormoeders. Een verborgen Nederlands-Indische familiegeschiedenis.
Wie schrijft over koloniale geschiedenis, zoals ik doe, krijgt wel eens het verwijt een veel te hedendaags oordeel te hebben over een ver verleden. Vroeger, zo geeft iemand dan aan, dacht men nu eenmaal anders. Vroeger waren bepaalde dingen nou eenmaal geaccepteerd, wordt vervolgens op verzoenende toon gesteld. Vroeger was het nou eenmaal normaal dat mensen ongelijk werden behandeld, dat land werd ingenomen en volken overheerst door kolonisatoren van ver.
Maar als we naar wat recentere geschiedenis kijken, dan zie je al snel hoe zo’n redenatie niet opgaat. De Indonesische onafhankelijkheidsstrijd laat wel zien dat wat de ene partij al eeuwenlang als normaal beschouwde, door de andere partij niet normaal werd gevonden. En die andere partij was weliswaar flink in de meerderheid, maar lange tijd werd er niet naar die meerderheid geluisterd, omdat deze meerderheid door de overheersers als minderwaardig werd gezien. Wat voor een bepaalde periode als ‘normaal’ en acceptabel wordt gezien, heeft veel te maken met wie er op dat moment aan de macht was.
