Met achterlating van alles wat hun leven betekenis gaf, vrienden, collega’s, huis en inboedel, de taal, geuren, geluiden van het land, hun geboortegrond, kwam de eerste generatie Indische Nederlanders naar Nederland. Wat doet deze gedwongen migratie binnen een familiesysteem?
“Toen hij hier kwam heeft mijn vader een knop omgezet en daarin lijk ik op hem, zo van: ik ga iemand worden, ik ben meer dan die Turk. Maar om iemand te zijn, moest hij ook iets afknippen: zijn roots. Ja dat kan, je kunt zo leven. Ik heb het ook geprobeerd, wilde jarenlang niets met onze geschiedenis te maken hebben, bewijzen dat ik meer was dan mijn achtergrond, maar voor mij werkte het niet,” aldus Dilan Yurdakul in een interview met Volkskrant Magazine na aanleiding van haar boek Maskerziel.
Gedwongen migratie
Ik had het me nooit gerealiseerd, de overeenkomsten tussen Indische Nederlanders en Turkse migranten. Ik heb Indische mensen sowieso nooit als migrant gezien, maar is dit wel terecht? “Voor veel Indische mensen, met name de ouderen, heeft het woord migrant een negatieve bijklank”, vertelt antropologe Sylvia Huisman. “Dat komt omdat men in het taalgebruik de woorden vluchteling, migrant, asielzoeker door elkaar gebruikt, terwijl het verschillende duidingen heeft. Een migrant is iemand die vrijwillig een ‘veilig’ land verlaat. Voor werk, hoop op een beter leven, studie of partner. Gedwongen migratie, zoals de gedwongen repatriëring van de eerste generatie, is geen juridische term. Het woord ‘vluchteling’ is dan een beter woord. Vluchtelingen ontvluchten hun land en kunnen vaak niet terug. Migranten- migratie/ migreren is reizen – zijn dus mensen die zich vanuit een ander land in Nederland gevestigd hebben en terug kunnen keren als ze dat willen. Theoretisch vallen Indische mensen onder ‘personen met een westerse migratie achtergrond’. Het migreren is dan de actie, van het ene land naar het ander. Alleen kunnen zij niet terug naar een land omdat het niet meer bestaat.”
