Yvonne Keuls over Hella Haasse, in Nederland zocht Hella Yvonne’s moeder Jopi vaak op. ‘Ze vertelde mij dat ze mijn moeders Indische nabijheid zocht. Die had zij nooit gekend.’
‘Het was een elkaar aftasten, elkaar vormen, elkaar afslijpen dat langzaam leidde tot wederzijds begrip.’ In Nederland zocht Hella Yvonne’s moeder Jopi vaak op. ‘Ze vertelde mij dat ze mijn moeders Indische nabijheid zocht. Die had zij nooit gekend.’
‘Met Mevrouw mijn moeder heb ik een portret geschetst van dé Indische moeder. Ik hoorde van iedereen dat zij zichzelf of hun moeder erin herkenden. Dat moét dus wel mijn meest Indische boek zijn’. Zelf associeert ze De tocht van het kind echter het meest met haar geboorteland. ‘Mijn moeder wilde niet uit Indië vertrekken voordat ze mij – haar jongste – aan haar familie had getoond. Die woonde ver weg, in Salatiga. ‘Dat is geen tocht voor een kind’, oordeelde mijn vader. Maar zoals altijd lukte het hem niet mijn moeder naar hem te laten luisteren. En dus vertrokken wij. Toen ik in 1979 voor het eerst terugging naar Indië, heb ik die reis opnieuw gemaakt. Het bleek een openbaring. Er kwamen herinneringen naar boven waardoor ik mezelf beter leerde kennen.’ Zo dacht ze opeens weer aan Titik, het dochtertje van de kebon (tuinman), met wie ze altijd speelde. ‘Speelgoed hadden we niet. We speelden met steentjes. Maakten een weg ergens naartoe. En we keken. Naar vogels bijvoorbeeld. Die deden we dan na. Zo heb ik leren fantaseren.’ Tenslotte mag in het rijtje dierbare Indische boeken ook haar boek over haar vriendschap, werken en leven met schrijfster Hella Haasse, Zoals ik jou ken, ken jij mij, niet ontbreken.
